Skip to main content

Na skróty




Mapa sołectw Gminy Kęsowo

Położenie

Gmina zajmuje powierzchnię 108,8 km2, z których 85,4 km2 (78,51% powierzchni gminy ogółem) przypada na użytki rolne oraz zaledwie 13,4 km2 (12,33% powierzchni ogółem) stanowią lasy i grunty leśne. Struktura użytkowania gruntów charakteryzuje się największym w powiecie udziałem użytków rolnych, przy jednocześnie niskim udziale lasów i gruntów leśnych. Należy podkreślić, że w gminie Kęsowo łąki i pastwiska zajmują powierzchnię 13,0 km2.
Największy nie tylko w powiecie obszar łąk ma względnie wysoką wartość produkcyjną i unikatową wartość ekologiczną. Na terenie gminy znajduje się gęsta sieć małych cieków i kanałów. Większe znaczenie ma jedynie rzeka Kicz, a z jezior:
  • Kęsowo
  • Żalno
  • Grochowskie
  • Tuchółka

Obszary chronione (prawie wyłącznie chronionego krajobrazu) zajmują ponad 30% ogólnej powierzchni gminy.

Rzeźba terenu

Obszar gminy Kęsowo charakteryzuje się bardzo urozmaiconą rzeźbą terenu, co znalazło także wyraz w lokalnym nazewnictwie. Występują zatem Góry Karpaty, Góry Kozackie czy Góra Ludwika
Gmina położona jest na falistej równinie wysoczyzny morenowej, której wyniesienie osiąga średnio od 125 do 130 m n.p.m. W jej obrębie wyraźnie zaznaczają się liczne formy o genezie glacjalnej i fluwioglacjalnej. Są to przede wszystkim pagóry morenowe na północny - zachód od Barlewnicy, osiągające wysokość 166,8 m n.p.m. (najwyżej wyniesiony punkt gminy). Występują także dwa wały ozów, oborowski (w niecce glacjalnej na południe od Oborowa) oraz Pamiętowo - Kęsowo. Na południe od Kęsowa po obu stronach ozu występują pagóry drumlinów. Poza opisanymi formami rzeźbę urozmaicają doliny rzeczne oraz obniżenia genezy wytopiskowej bądź rynnowej, w których dnach występują jeziora lub tereny podmokłe.
Największą z dolin tworzy rzeka Kamionka. W obrębie gminy znajduje się jej lewa część, której długość wynosi ponad 8,5 km. Szerokość doliny jest znaczna, lokalnie dochodząc do 1,5 km, przy czym należy zaznaczyć, iż samo dno posiada urozmaiconą rzeźbę. Wyraźną dolinę posiada także Kicz. Od jez. Tuchółka ciek ten wykorzystuje z pewnością dno zanikłego jeziora, które obniża się do 108,4 m n.p.m. i stanowi najniżej położony punkt na obszarze gminy. Następnie po 2 km dolina zwęża się do kilkunastu metrów. Na zboczach dolin Kiczy i Kamionki odsłania się kopalny sandr.
Ciek Wytrych odwadniający zmeliorowane obszary na południowy - wschód od Oborowa, jest związany z niewyraźną formą morfologiczną rynny subglacjalnej, choć lokalnie deniwelacje w jego otoczeniu mogą dochodzić do kilku metrów (wieś Drożdzienica). W ukształtowaniu powierzchni północnej części gminy, charakterystyczne są obniżenia rynnowe jezior Głęboczek - Żalno oraz Grochowickie - Silno - Piastoszyn.

Zagrożenie erozją gleb

W związku z dużym zróżnicowaniem rzeźby terenu zagrożenie erozją gleb występuje na względnie dużym obszarze, chociaż poziom zagrożenia jest niewielki.
W przypadku erozji wodnej są to zbocza obniżeń wytopiskowych, rynien subglacjalnych i dolin cieków (Kamionka, Kicz) o większym nachyleniu. Przestrzennie zagrożone obszary występuj w okolicach:
  • Obrowa
  • Kęsowa
  • Tuchółki
  • Ludwichowa
  • Adamkowa
  • Bralewnicy
Lokalnie może wystąpić erozja wąwozowa w stopniu średnim (III), przede wszystkim w południowej części gminy. W związku z luźnym podłożem, na którym rozwinęły się gleby, są one również zagrożone erozją eoliczną. Obszary zagrożone tym typem erozji występują w formie płatów w centralnej i południowej części gminy (Żalno, Jeleńcz, Kęsowo, Ludwikowo).

Klasyfikacja gleb

Gmina Kęsowo posiada tereny o łącznej powierzchni równej 10882 ha.

żytki rolne stanowią największą część obszaru gminy i wynoszą 8270,23 ha (76%), w tym grunty orne 6924,33 ha (63,63%) i użytki zielone 1345,9 ha (12,37%). Pozostała część to: lasy 1244,83 ha (11,44%), grunty pod wodami 355,22 ha (3,26%), nieużytki 434,91 ha (4%) i tereny pozostałe 576,81 ha (5,3%).
Gleby gminy Kęsowo to w przeważającej mierze gleby bielicowe, pseudobielicowe i brunatne powstałe na utworach piaszczystych. Są to tereny o średniej przydatności rolniczej. W klasyfikacji gmin według wielkości wskaźnika rolniczej przestrzeni produkcyjnej gmina Kęsowo zajmuje 36 miejsce na 55 gmin byłego województwa bydgoskiego ze wskaźnikiem - 63,4. O takiej klasyfikacji decyduje przede wszystkim dominujący odsetek gleb niższych klas (IV, V i VI) - 46%, niemniej jednak uwidacznia się także obecność gleb wysokiej jakości. W areale gleb pod użytkami zielonymi przeważają gleby klasy IV, V i VI.

Zasoby leśne

Pod względem regionalizacji przyrodniczo-leśnej gmina położona jest w granicach III Krainy Wielkopolsko-Pomorskiej w obrębie Dzielnicy Pojezierza Krajeńskiego. Przynależność do jednej krainy przyrodniczo-leśnej sprawia, że na jej obszarze stosuje się w miarę jednorodne zasady postępowania hodowlanego w lasach.

Większa część terenów leśnych gminy położona jest przy południowej granicy jednego z największych kompleksów leśnych Polski - Borów Tucholskich. Lesistość gminy, według powszechnej ewidencji gruntów wynosi 11,4%, co daje gminie ostatnie miejsce w powiecie tucholskim. Stanowi ją powierzchnia lasów w wysokości 1244 ha, w tym zawarte są grunty związane z gospodarką leśną jak: drogi, linie energetyczne biegnące przez tereny leśne, grunty pod różnymi obiektami służącymi gospodarce leśnej (w myśl ustawy są kwalifikowane jako lasy).
Powierzchni leśnej sensu stricte jest na terenie Gminy Kęsowo 1195 ha (według danych z nadleśnictw oraz planów urządzania lasów nie stanowiących własności Skarbu Państwa). Dla porównania Powiat Tucholski, który ma największą lesistość w skali województwa kujawsko-pomorskiego ( 22,6% ) oraz dużo wyższą niż Polska ( 28,5% ) ma wskaźnik 48.6%
Gleby gminy Kęsowo to w przeważającej mierze gleby bielicowe, pseudobielicowe i brunatne powstałe na utworach piaszczystych. Są to tereny o średniej przydatności rolniczej. W klasyfikacji gmin według wielkości wskaźnika rolniczej przestrzeni produkcyjnej gmina Kęsowo zajmuje 36 miejsce na 55 gmin byłego województwa bydgoskiego ze wskaźnikiem - 63,4. O takiej klasyfikacji decyduje przede wszystkim dominujący odsetek gleb niższych klas (IV, V i VI) - 46%, niemniej jednak uwidacznia się także obecność gleb wysokiej jakości. W areale gleb pod użytkami zielonymi przeważają gleby klasy IV, V i VI.

Aktualności i najnowsze komunikaty

  • Bon energetyczny

    03 październik 2024
  • Bezpłatne wydarzenia organizowane przez Powiatowy Urząd Pracy w Tucholi

    30 wrzesień 2024
  • Fundusze promocji

    24 wrzesień 2024
  • Najnowsze sposoby działania cyberoszustów – czyli jak nie dać się okraść w Internecie

    20 wrzesień 2024
  • Umów wizytę w Urzędzie Skarbowym

    20 wrzesień 2024
  • VIII Jesienny Przegląd Piosenki

    20 wrzesień 2024
  • Afrykański Pomór Świń

    18 wrzesień 2024
  • Spotkanie pn. CyberBezpieczeństwo

    16 wrzesień 2024
  • Obwieszczenie o przystąpieniu do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla terenu działki nr 420/4 położonej w obrębie ewidencyjnym Kęsowo, gmina Kęsowo

    12 wrzesień 2024
  • Obwieszczenie przystąpieniu do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla terenu działek nr 669/5 i 669/4 położonych w obrębie ewidencyjnym Kęsowo, gmina Kęsowo

    12 wrzesień 2024